Always look on the bright side of life

Door wat oponthoudt bij de garage laten we Tolhuin, in de stromende regen en met schemering om de hoek, achter ons (D'n ierste monteur dean ik aanspreak beej de garage begint al te grinneke umdet ik noar de kapotte lamp wies, doar goan ze neet veur noa de garage. De aafgelaupenweake hebbe we behuurlijk wat kilometers euver onverharde weag gereeje met ein en al Ripio en Frenkie rammeld piept aan alle kanten. Wie heej Frenkie onder hande had genoame en ut lempke dr oet hoalde bleek de kabel los te zitte. Dankzij mien groete woordeschat Spaans snapte ik dr weinig van dus um deze gringo op weag te helpen kreeg ik, noadet de monteur met de baas un lachend euverleg hadde, unne nieuwe lamp en mochte we ozze eigen lamp wear meineame veur de volgende kier. Zien we toch op weag geholpen)

In het noorden van Tierra del Fuego ligt Rio Grande, een stad die in elke reisgids wordt overgeslagen zelfs Ioverlander vindt het niet de moeite waard, maar in Rio Grande zit ná Ushuaia het dichtstbijzijnde postkantoor dus een goede motivatie om toch die kant op te gaan. (neet te vergeate det ut ouk de enige kant op is).

8 op 9 januari Rio Grande

Als we Rio Grande inrijden is het ons al snel duidelijk waarom deze wordt overgeslagen in de reisboeken. Rio Grande is volledig gecommercialiseerd. Waar je ook kijkt zie je grote winkels met sales en kantoorpanden. Er ligt nog een soort ramblas die de indruk wekt dat er ooit meer sfeer heeft gehangen in deze stad. We rijden naar het strand en parkeren daar de auto aan het water. Volgens Ioverlander een rustige plaats mét WiFi maar in de praktijk een parkeerplaats met hangjongeren en andere auto's. We lopen om de beurt een rondje door de regen in de hoop een betere spot te vinden maar niets is minder waar. Het is nog niet donker dus we twijfelen of we hier blijven of toch verder door rijden. De volgende plek is nog een half uurtje rijden maar weg van de stad, wat betekent dat we morgen terug moeten rijden voor het postkantoor. We zijn nogal besluiteloos tot we opmerken dat er steeds meer jongens in sportkleding zich verzamelen rond onze auto met blikjes bier. Met andere woorden, die gaan zo samen sporten en na afloop doen ze nog een paar biertjes onder het genot van hiphop wat uit een mobiel kraakt. We besluiten dat dit ons teken is en rijden langs de kust door.

De weg langs de kust is relatief leeg en uitgestrekt. af en toe passeer je een politie trainingskamp of een half verlaten dorp maar over het algemeen is het zee en uitgestrekte hei om ons heen. Tot we aankomen bij de plek die Ioverlander ons tipte. Hier staan een hoop auto's en mensen die zich begeven naar een gebedsplaats in de heuvels. We besluiten toch er langs te rijden en banen ons een pad door het zanderige, heuvelige terrein richting de kust, geen probleem voor Frenkie natuurlijk. Wanneer we een prima plek vinden met uitzicht op zee, parkeren we Frenkie en bouwen hem om voor de avond. Precies op tijd voor het avondlaken valt. De volgende ochtend is de wind (zoals altijd) flink aanwezig en miezert het.

Misschien iets te veel informatie maar vrouwen die dit lezen zullen hier vast al aan gedacht hebben, wanneer je gaat wildkamperen of slapen in Frenkie moet je het doen met wat je hebt. Zo zijn er niet altijd sanitaire voorzieningen dus ook wanneer het miezert mag je hurken tussen de duinen en duimen dat je niemand over het hoofd hebt gezien die je passeert. Dit is misschien niet mega comfortabel maar op een bepaalde manier accepteer je het en raak je eraan gewend.

Wanneer we in de auto zitten terug naar Rio Grande, ruiken we allebei een nare geur. Het ruikt bekend maar we kunnen niet helemaal plaatsen wat het is, laat staan waar het vandaan komt. Pleun voelt zich sowieso niet zo lekker dus het raampje gaat al snel open. Eenmaal in Rio Grande parkeren we de auto bij het postkantoor, maar we zijn ondertussen te nieuwsgierig waar de geur vandaan komt om zomaar naar binnen te gaan. Gelukkig hoeven we niet lang te zoeken om erachter te komen dat Jan per ongeluk in mensenpoep is gaan staan en dit met zijn schoenen (tis nog altied un mysterie) nu uit heeft gesmeerd aan de pedalen en de bestuurdersmat. Top. (Ach bietje maar. Tis zoe opgelost). Gelukkig kunnen we er wel om lachen, we maken het zo goed mogelijk schoon en doen de kaartjes uit Ushuaia op de post (alle meuite um un paar cent te besparen en oeteindelijk zien we deurder oet en hebben unne lilijke postzegel dea de halve kaart bedekt. De kaartjes zien dan ouk wal erg klein).

Vandaag willen we de overstap maken naar het vaste land, dus het scheelt dat we vroeg op pad zijn gegaan. We rijden langs de kust dezelfde weg terug langs onze overnachtingsplek (de volgende 300 kilomeater goan wear dwars doar de patagonische steppen). We moeten de grens over en gezien dit nog weleens even kan duren hebben we de tijd ruim gepakt. Dit blijkt al snel een goede keuze te zijn want er staat een mega rij, waarvan niemand écht lijkt te weten waar hij begint of eindigd. Jan is vooral gefocust op de dame die ons de vorige keer terug stuurde naar Porvenir. Wat nou als ze er weer is? Gelukkig is dat niet het geval en na een lange wachtrij mogen we zonder al te veel problemen de grens over.

Ondertussen voelt Pleun zich hondsberoerd. Top timing wel wanneer je de hele dag in de auto mag zitten. Gelukkig is Jan goed gemutst en rijd hij rustig verder alsof er niets aan de hand is (tis ouk un magistrale plek in de meuge rieje). Frenkie zit duidelijk ook iets dwars. Hij heeft veel tegenwind die onder zijn motorkap belandt en dat vindt hij niet zo fijn waardoor hij begint te piepen. Zodoende parkeren we langs de weg en gaat Jan onder de motorkap aan de slag met duct tape om alles vast te zetten (de luchtinname zoat los en de luchtfilter heat ut ouk erg lastig. De wind stuit ouk zoe hard de Pleun alle meuite heat um de motorkap vast te halde. Maar al bushkraftend is de klus veur nou geklaard. De fietsers die we onderweag teage komme staan soms vol op de pedalen um veuroet te komme of liggen vol op de wind). Frenkie is hiermee niet helemaal tevreden maar hij piept al een stuk minder.

Eenmaal in de buurt van de veerpont sluiten we aan in de wachtrij (de luchtfilter wuurd wear vastgedreid en dan is ut piepen ouk kloar (voor nu dan)). Deze is nog best een stuk van de veerpont af en er zit totaal geen beweging in. De motoren staan uit en verschillende mensen trotseren de wind en de regen om te kijken wat er precies aan de hand is. Zo ook Pleun. Niet alleen om te kijken of er al beweging in zit maar vooral om subtiel haar maaginhoud te lozen. Ter hoogte van de veerpont is een bezoekerscentrum met toiletten. In de wachtrij hoort ze dat de veerpont momenteel niet vaart vanwege de storm. Mensen staan dus te wachten tot het weer verbeterd en de veerpont weer vaart. Pleun's fysieke gesteldheid wekt de indruk dat ze vlees heeft gegeten terwijl dat haast onmogelijk is. Desalniettemin voelt ze zich steeds beroerder en wordt de behoefte om in de buurt van een toilet te blijven des te groter. Wanneer ze terugkomt bij Jan en de situatie uitlegt besluiten we dan ook een stukje terug te rijden naar een roadhouse, La Ruta.

9 op 10 januari Roadhouse La Ruta

Hier worden we te woord gestaan door een dame die een, voor ons, totaal nieuwe versie van Spaans spreekt. Met handen en voeten weet Jan onze situatie uit te leggen en zodoende kunnen we inchecken in een kamer. Voor Pleun een mega opluchting om een douche en toilet binnen handbereik te hebben en voor Jan een mooi excuus om met de dag hap mee te eten. Rond zeven uur stroomt het roadhouse namelijk vol met mannen die hongerig aanschuiven. Jan begrijpt geit te krijgen maar blijkt een varkensschouder geserveerd te krijgen (zekers!), maar niets zo lekker als een stuk vlees dat door iemand anders is bereidt. (De harde wind weit zoë hard teage Frenkie det door de kracht ut alarm aafgeit dus wuurd Frenkie in ut zicht geplaatst en van ut alarm aafgehoald).

De volgende dag is Pleun nog niet fit maar een stuk beter. We besluiten dan ook op tijd in de rij aan te sluiten en zijn content wanneer we niet veel later op de Ferry staan. Eenmaal aan de overkant is er maar één weg richting Punta Arenas (Frenkie heat un groëte beurt nüdig en doar zitte beatere garages met mier onderdeile op veurroad. Via deze stad kump alles aan land en vanoet hea weer verspreid in de regio)en Puerto Natales. Gezien we geen keus kunnen maken naar welk van de steden we gaan een prettig gegeven. De weg leidt ons in eerste instantie langs de kust, waar we verlaten dorpen passeren en aangespoelde scheepswrakken. Normaal gesproken zeker de moeite waard om uit te stappen maar de constante regen lijkt ook invloed op ons enthousiasme te hebben.

Bij een tankstation parkeren we om uit te zoeken waar we heen gaan. Onze keuze valt op Puerto Natales (Frenkie geit alweer un stuk beater dus we vertrouwen ut wal). Hoe dichter we bij Puerto Natales komen hoe beter het weer wordt. De velden langs de weg staan in bloei, we rijden nog langs een meer vol flamingo's en af en toe zien we zelfs wat zonnestralen.

10 t/m 12 januari Puerto Natales

Puerto Natales is de hoofdstad van de provincie Ultima Esperanza en ligt aan de Golf van Almirante Montt met uitzicht een prachtig fjordachtig berggebied.

De belangrijkste reden dat mensen hierheen komen is het Nationaal Park Torres del Paine wat hier op een (relatieve) steenworp afstand ligt. Dit prachtige park staat bekend om haar meerdaagse trekkings zoals "the Big W" en de "O". We hebben het hier samen vaak over gehad omdat we deze graag zouden willen lopen, maar er komt nogal wat voorbereiding bij kijken. Zo moet je overnachtingsplekken tijdens de wandeling boeken (un stuk of 3 minimaal waarvan eine cruciale). De meeste mensen doen dit al ruim een half jaar van te voren en stippelen precies uit wat ze nodig hebben. Ons eerste plan was natuurlijk een reis zonder Frenkie, dus we hebben opzich alle benodigdheden om deze wandeling te doen. Ware het niet dat onze plannen zo vaak veranderd zijn dat we ons nog niet vast durfde te leggen aan een wandeling over een half jaar. Nu we in Puerto Natales zijn kriebelt er echter toch wat. Zodoende gaan we op zoek hoe we moeten boeken. De w-trek is genoemd naar de vorm van de wandeling. Nu zijn ze hier heel praktisch in, voor het linker deel van de W moet je naar een bureau aan de linkerkant van de stad, voor de rechter kant moet je bij een bureau zitten aan de rechterkant van de stad (iets met marktwerking en geld verdeane). Iedereen die we ontmoeten is hier met hetzelfde doel de W-trek wandelen (of de groëtere "O" en de Torres del Paine beklimmen, de kens gewuun noar boave wandelen dus loat de klimspullen maar thoes). Er zijn nog wel wat last minute plaatsen vrij maar na een kleine rekensom komen we tot de conclusie dat dit voor ons momenteel onbetaalbaar is (bijna €350,- p.p. en dan hesse nog neet gegeate en gedronken). Wat nog niet betekent dat we het ook daadwerkelijk los kunnen laten.

We vermaken ons in de stad. Langs het immense meer staan verschillende kunstwerken; springende mensen, standbeelden van inheemse volkeren en dieren en zowaar wederom een hand! Daarnaast zijn we gefascineerd door de creatieve prullenbakken en een prachtige graffiti wand over de ontwikkeling van het inheemse volk. Na wikken en wegen komen we op een nieuw plan. We gaan misschien niet de w-trek lopen, maar morgen vertrekken we alsnog naar het park. We draaien wasjes en bereiden Frenkie voor op de komende dagen. We mogen namelijk 3 dagen en 2 nachten in het park blijven. Als we in Frenkie slapen zijn er nog genoeg wandelingen te doen in het park en we kunnen zelfs de Torres del Paine nog een dag beklimmen (bewandelen). Misschien niet helemaal zoals we van te voren voor ogen hadden, maar gezien de omstandigheden hebben we er zin in!(en un paar honderd kilomeater verderop is un Argentijnse variant van ut park en des veur nop, dus mekkelijke keuze (makkelijke keuze, makkelijke keuze, ook jij had wat overtuigingskracht nodig meneer).

12 t/m 15 januari National park Torres del Paine

De route naar het National Park gaat in eerste instantie over een ogenschijnlijk pas aangelegde geasfalteerde weg. In de verte zien we al de bergen die tot in de wolken reiken.

Pleun mag rijden zodat Jan kan navigeren. Gezien er één duidelijke weg is naar Torres del Paine met duidelijke bewegwijzering veranderd dit al snel in een Pleun mag rijden en Jan roept en wijst alles aan wat hij ziet. Zo langs een verlaten geasfalteerde weg is dat best leuk. Zoals de stilzwijgende deal lijkt te zijn als Pleun achter het stuur zit veranderd de weg al snel in een zandpad met grote kraters door de bergen heen (we goan via de zuidwesterkant ut park in en des iets minder veur de groëte bussen dus minder minsen dus slechtere weag).

Terwijl Pleun volledig gefocust is op de weg geniet Jan van het uitzicht, leest de informatie uit de rough guide voor en bekritiseerd hij Pleun's rijgedrag (neet bekritiseren maar tips en opbouwende kritiek (Het is natuurlijk maar hoe je het bekijkt)). Gelukkig lijken de meeste auto's moeite te hebben met de route en om het plaatje compleet te maken zijn er veel wegwerkzaamheden gaande waardoor we veel achter anderen vast komen te zitten. In zo'n geval zit er maar één ding op, afstandhouden en waar mogelijk langzamer rijden. Zo kijken we onze ogen uit naar de veranderende rotsformaties en het helblauwe water in de verte onder ons. Wanneer Pleun er helemaal klaar mee is ruilen we van plek. Natuurlijk zo'n tien minuten voor het visitor center.

Bij het visitor center moeten we verschillende papieren invullen en ondertekenen. Hiermee tekenen we dat we max. 3 dagen en 2 nachten in het park zullen blijven en we ons zullen houden aan alle regels die gelden in het park. Het voelt allemaal erg strikt alsof we bij een grens overgang staan maar als we alles netjes hebben ingevuld krijgen we toegangskaartjes tot het park en een plattegrond. Jan stelt wat vragen over het park en de route terwijl Pleun het spoor allang bijster is (tis neet huul moeilik maar ach, vrouwen en kaartleaze). We stappen in de auto en Jan rijdt naar de uiterste hoek van het park waar Glacier Gray zich bevindt. Bij dit mega moderne visitor center parkeren we Frenkie en maken ons op om een stukje te gaan lopen.

De route begint met een houten vlonder bruggetje over een snelstromende rivier waar je met maximaal 3 man overheen mag. Het gewiebel en gekraak maakt de overgang wat onhandig maar het is een feestje om anderen het te zien doen (de deas ut verrassend goad).

Een bospad brengt ons omlaag naar een uitgestrekte kiezelzandvlakte die gedeeltelijk onderwater staat. In de verte zie je de bergen, ijsschotsen die drijven in het helblauwe water en op de voorgrond een soort dijk waar mensen in de verte over lopen. Vanuit de Glacier die in de verte opdoemt komt een ijzige wind ons tegemoet als we richting de dijk lopen.

Vanaf dit punt zien we de ijsschotsen goed. We lopen een stukje omhoog door de rotsen richting het viewing point van Glacier Grey. Adembenemend.

Gezien het wat harder begint te waaien en te miezeren lopen de meeste mensen terug. Zo ook wij, maar dan natuurlijk wel door het losse zand en niet over het pad zoals de rest. Toch kunnen ook wij de file niet ontlopen die voor het houten bruggetje is ontstaan.

Gezien er nu aan beide kanten van het bruggetje tour groepen staan en er nog steeds maar 3 tegelijk mogen, loopt het helemaal vast. Wederom merken we dat we een beetje op moeten letten met onze uitspraken want er zijn meer Nederlanders in de rij. Wanneer we eenmaal over de brug zijn rijden we met Frenkie verder door het park.

Het toffe is dat je uren kunt rijden maar vanuit elk hoek blijf je de Torres del Paine boven het teletubby landschap uit zien reizen. Jan heeft op de kaart een slaapplaats gevonden aan het begin van een wandeling die we morgen willen starten (beej ut "Lago Sarmiento" meer, beej de zuidoostelijke ingang van ut park). We slapen in de auto dus we parkeren op een parkeerplaats bij een toiletgebouw (motte!! Boete de wandeltreks W en O meuge nergens wildkamperen maar de meuge wal in de auto sloape).

Terwijl we in de auto nog overleggen hoe we Frenkie om gaan bouwen zien we dat er verschillende mensen met mega camera's zich verzamelen op het parkeerterrein en allemaal in dezelfde hoek focussen (nou, als we aankomen rieje stuit dr allein un parkwachters met zien gezin en hea wenkt noar ôs. We hebben nog wal 5 minuten veur det dr un bus euver enthousiaste ver in de 50, Duisters met telelenzen aan kump. Dan zit de puma al achter de struiken). We besluiten onze camera's te pakken en zo stil mogelijk te gaan kijken. In eerste instantie zien we zelf niet zo veel maar in de camera van iemand anders zien we een puma naar beneden kruipen.

Met onze eigen camera's volgen we hem en zien we hoe hij ogenschijnlijk een stuk alpaca aan stukken trekt. In hoeverre dit vooropgezet is weten we niet maar het is mega indrukwekkend om zo'n beest zo scherp voorbij te zien sluipen. We vragen de ranger dan ook of we op dit parkeerterrein kunnen slapen. Dat is geen probleem zolang we geen eten, ook geen kruimels buiten de auto laten vallen. Zoals je misschien voor kunt stellen hoeft Pleun niet meer uit de auto zodra het donker wordt.

De volgende ochtend staan we op tijd op en maken ons klaar voor de wandeling. Tot grote ergernis van Jan komen de tourbussen net aan zodra we willen starten. We lopen richting de start van de wandeling wanneer we worden aangesproken door de ranger. De wandeling die we willen lopen mag namelijk enkel onder begeleiding en dat moet je boeken. Daarbij mag niemand de komende dagen nog dat pad betreden gezien de puma is gespot. Jan baalt flink. Toch stelt Pleun voor om de andere route te lopen die hier start. Deze is minder spannend maar we zijn hier nu toch. We zijn nog geen kwartier onderweg of het pad wordt opgestopt door de toeristen die zojuist uit de bus kwamen met mega camera's. Jan is hier helemaal klaar mee en keert zich regelrecht om (weer achter de Duitsers aan bietje un bejaardewandeling aafleggen. Doar had ik neet echt zin in). Terwijl we lopen komt de regen met bakken naar beneden. Eenmaal in Frenkie weten we even niet wat we moeten doen.

We besluiten naar de watervallen te gaan en later naar Lago Azul. Het ziet er prachtig uit en zelfs in de miezer blijft het een surrealistisch landschap. Toch balen we dat ons plan zo in het water is gevallen. Uiteindelijk besluiten we te parkeren aan het begin van de wandeling richting Torres Del Paine. We vinden een plekje tussen de wilde bloemen en vanuit Frenkie zien we enkel het gras en de Torres Del Paine.

 Eindelijk breekt de zon door en als we rustig zitten met een kom noedels en dit heerlijke uitzicht merken we dat we wat ontdooien. Het wandelen zit er vandaag misschien niet helemaal in maar de dag is nog niet voorbij. We besluiten aan de slag te gaan met het gordijn. Zorgvuldig meten we hem af en Jan gaat een potje naaien (geduld wuurd getest maar ut werkt. Ein toekomstig puntje: Ut gordien ligt momenteel nog ergens in ut huuske en hink nog neet op.)

De volgende ochtend is het nog donker als we op de toiletten onze tanden staan te poetsen. We lopen langs de weilanden zodra de zon opkomt (rond de klok van 8 kommen de ierste tourbussen vanoet Natales weer en die wilde ik ruum veur zien dus rond half 6 wakker en half 7 aan de wandel.Ken uch vertellen, Pleun had dr wat meuite mei). In de verte zien we de Torres del Paine tussen de wolken door torenen. Daar gaan we vandaag naartoe. De wandeling duurt zo'n acht uur (snap ge woarrum op tied vertrekken belangriek is) en is enkel voor getrainde wandelaars. Zodoende had Jan bedacht dat we ervoor moesten zorgen dat we voor acht uur startte want dan zouden we de tourbussen voor zijn (naja, dus ruum veur 8). Terwijl Jan dan ook helemaal in z'n nopjes is moppert Pleun bij het eerste stijle stuk naar boven. Wanneer ze na een beroerde nacht de eerste steek in haar vierdaagse heup voelt komt het gevoel van een hele lange wandeling.

Een beter maatje heb je op dit soort momenten niet dan Jan. Jan kletst aan één stuk door over wat hij maar kan verzinnen om je af te leiden (als ik allein had gelaupe had ik mich ouk op ut ierste stuk verkeake, waar bek aaf beej de ierste heuvel, maar ben net un diesel. Joa wermgedreid te zien is dr niks aan de hand). Ziet hij dat je het op een gegeven moment echt lastig hebt dan kijkt ie om zich heen of hij ergens een rots ziet om even tegenaan te leunen en komt hij met de smoes dat hij echt even wil drinken zodat je even bij kunt komen, perfect. Daarnaast heeft hij ook iets gevonden op de hoogtevrees. Hoewel hij het niet kan laten altijd net op het randje te gaan staan, omschrijft hij wat je in de verte ziet. Op die manier ligt je focus niet op de hoogte (ut velt allemoal wal mei. Ut is veural in de verte hoëg, langs ut paad velt ut wal mei (Vind jij, we hebben meerdere mensen gesproken met hoogtevrees die écht geen stap verder meer wilden).

Zo komen we soepeler dan gedacht aan bij het refugio. Dit is de laatste overnachtingsmogelijkhed richting de Torres del Paine. We nemen een korte pauze met een muslireep tot we weer opgeladen zijn. De route vervolgd zich door een bos, langs een rivier die we telkens oversteken. Het gaat telkens omhoog en omlaag maar doordat we lekker kletsen en regelmatig foto's maken gaat het ons goed af.

Even is er paniek in de tent wanneer Jan erachter komt dat hij de batterij van zijn camera is verloren. We lopen een klein stukje terug om te zoeken maar besluiten dan toch verder te gaan. Wie weet vinden we hem nog wel op de terugweg. We lopen lekker door en zijn dan ook aangenaam verrast dat ons tempo net iets boven het gemiddelde ligt. Desalniettemin kijken we wel uit naar de volgende pauze plek. Pleun snapt maar niet waar die blijft terwijl Jan het idee heeft dat we nog wel even moeten lopen willen we daar komen. Wanneer we dan ook stijl omhoog moeten klimmen over een rotspad, waarbij je echt op moet letten waar je je voeten moet zetten, is Pleun er helemaal klaar mee wanneer haar heup kuren vertoond. Jan is natuurlijk het chagrijnige gesnauw al voor en heeft een rotsblok gevonden en vindt het tijd voor water.

Het weer is afwisselend, zo was het fris toen we startte, ging de jas bij de eerste beklimming al uit en voelt ondertussen een vest al als te veel. Jan's tactiek werkt en we lopen stug door. Zelfs als het pad lastiger wordt zodra we de begroeiing achter ons laten. Wanneer we stijl om hoog steunen en puffen ,(dich joa, ik heb gen meute noar boave te klumme (ja,ja, daarom liep je natuurlijk achter mij)), zien we dat de bewolking is toegenomen. Er staat veel wind en het begint zelfs te sneeuwen (jazeker, snieüwen en neet Zoë zunig ouk). Wederom een goede afleiding van hoogtevrees wanneer je over rotsen klautert.

Wanneer we op een ogenschijnlijk plat stuk aankomen zegt Jan nog 'volgens mij zijn we nu wel in de buurt van die pauze plek'. Zodra we de grote rots naast ons om zijn zien we echter dat we al bij de Torres del Paine aangekomen zijn.

We klauteren over de rotsen naar beneden om het helblauwe water en de Torres del Paine beter te zien. Dat wil zeggen, de voet van de Torres del Paine want de rotspartijen zijn verstopt achter een laken van wolken. Zul je altijd zien, ben je eindelijk boven, kun je het nog niet zien. We genieten van de prestatie en het nog steeds adembenemende uitzicht voor we terug lopen naar beneden.

Nu zijn wij de ervaringsdeskundige, Jan's plan om voor achten te starten blijkt een goede, als we tegen de stroom tourgroepen in naar beneden lopen (werkelijk file laupe. De verdaagse is dr niks beej. Ut is 15 minse noar boave en dan meuge weej wear un stukje umlieg). We kunnen iedereen precies uitleggen hoe ver ze nog moeten en ze toch een beetje hoop in praten als ze het zwaar hebben (jaha, we zien neet de enige die ut zwoar hebben).

Naar beneden lopen gaat ons een stuk beter af. We kijken om ons heen of we de batterij nog tegenkomen, kletsen en lopen rustig door. Even is het nog schrikken wanneer Jan een steentje wegtrapt die een snelle reis net langs het hoofd van iemand die beneden loopt maakt, maar verder gaat het goed (ik trapte un stenke umliëg dea wear unne andere stein aan ut rolle bracht en aangezeen dr un steil stuk umliëg is rolt de stein met un goaie waarschuwing langs de minse die dr zelf ouk um kenne lachen). We trakteren onszelf op een biertje in het refugio om ons op te laden voor het laatste stuk. 

De alcohol zakt meteen in de benen dus we blijven vooral niet te lang (un fact: de beveurading wuurd te peard gebracht. De fusten hangen aan beide kanten).

Als we het laatste stuk lopen schijnt in eerste instantie nog de zon maar hoe lager we komen hoe meer de lucht betrekt. In de verte zien we de regen al vallen die niet veel later over ons heen valt. We zijn dan ook tot op het bot doorweekt (nah, net op tied reagekleier aan) wanneer we al lachend Spetter, spieter, spater van Jodocus Kwak zingen.

Gevoelsmatig hebben we nu alle seizoenen wel over ons heen gehad maar we zijn trots. Bij het visitor center haalt Jan dan ook een biertje om erop te proosten.

De volgende dag worden we voor de zoveeltse keer wakker van een dierengeluid. In eerste instantie dachten we dat het een man was die vanaf de klif elke ochtend zijn stembanden test maar Jan ziet uiteindelijk in de struiken een vosje rennen wat het geluid direct un stuk logischer maakt. We maken nog een lekker ontbijtje in Frenkie voor we hem weer ombouwen en dit fantastische park een dag later dan gepland weer achter ons laten. Na alle contracten is Pleun lichtelijk op haar hoede maar we worden niet gecontroleerd.

Onze reis vervolgd zich naar Cerro Castillo waar we de grens over gaan naar Argentinië. Deze grensovergang is vrij klein en er zijn weinig mensen dus we gaan er vanuit zonder problemen verder door te kunnen. Zodra we voor het hok van de Chileense douane stappen zien we het bekende gezicht van de dame die ons op Tierra del Fuego nog terug stuurde naar Porvenir om nieuwe papieren te regelen voor Frenkie. Nadat we eerst geholpen worden door de stagiaire en de combinatie Chileense auto, geen rental en buitenlanders, gaat ook het lampje aan bij haar (de feeks) branden. Met een zeer voldane blik komt ze lachend aangelopen maar wij zij haar voor en hebben alle papieren al klaarliggen, inclusief het benodigde, door een notaris ondertekend stuk papier waarop staat dat Frenkie binnen een half jaar weer terug in Chili is. Ja ja, nu kan ze niks meer bedenken om ons tegen te houden en als een soort trotse docente laat ze ons de grens passeren zonder op- of aanmerkingen. De slagboom wordt zelf persoonlijk voor ons geopend en al zwaaiend rijden we de grens over (tot de volgende grenseuvergang!)