They say it changes when the sun goes down.

La Serena 19-10-2019

Met de pizzapunt nog in de hand laup ik richting Pleun die opmerkt det de snelweag vast stuit. Verderop zeen we un aantal zweileagte en van de andere kant kump ouk niks mier dus inderdaad "ut zal wal in degelijk ongeluk zien". Gelökkig hebben weej os neergezat beej ut tankstation en stoan we neet ergens tussen de stilstoande vrachtwagen en auto's woarvan de bestuurders zo'n bietje allemaol op de weag stoan. We hebben nog genne sloap en ut tankstation heat wifi dus dan maar kieke of we iets op ut nieuws kenne vinden. Dan bliek ut gen ongeluk te zien maar is de Ruta 5 beej La Serena geblokkeerd met brandende barricades, ligt ut ganse metrovervoer plat in Santiago en is de noodtoestand oetgeroape in deile van Chile woaronder Santiago en Valparaíso. Toch fijn det ut hostel 8 kilometer van ut centrum is zoë zonder metro. Veur Frenkie is dr wal plek achter de poort dus dea stuit veilig.

Frenkie is inmiddels umgebouwd tot sloapruumte en weej duiken ut bed in. Hoapelijk is morgen alles opgeruumd en kenne week richting Santiago.

's Morgens weare we wakker en zeen we det alles weer ried zoeals ut huurd. We zette koffie en make os kloar veur  de rit. Ik meug achter ut steur en Pleun duit de navigatie. We zitte krap 5 minuten op de snelweag en zeen in de verte verschillende zwarte raukpluume boave de stad oetreize, brandstapels langs de weag en schroeiplekke op ut asfast. We kieke elkaar aan en kniepe toch ff flink in de hendjes det we gister besloate hebbe um beej ut tankstation te parkieren. We rieje verder de stad in en zeen euveral stein, stoepteagels en hekken op de weag ligge en stopleagte en bebording zien gebroek veur barricades.

(Note van de redactie: we gaan over tot de Nederlandse taal. Wie aan de schrijfstijl kan lezen wie wat geschreven heeft mag met ons, als hij of zij in de buurt is, een biertje komen doen op onze kosten :) )

Op het kruispunt waar we vorige week nog rustig een biertje hebben gedaan, zien we bij het tankstation militairen in vol gevechtsornaat staan met grote wapens om de boel te bewaken. Er komt nog rook uit de voormalige kiosk van het tankstation en het is lastig op te blijven letten terwijl je auto rijdt. Nu snappen we ook waarom we gisteren niet verder konden. De gehele weg is van het begin tot het einde van de stad volledig geblokkeerd geweest door demonstranten die barricades hebben opgeworpen. De grote rookpluimen die we in het begin zagen zijn van de nieuwe Lider (de Albert Heijn van Chili) die volledig is afgebrand net als een aantal grote winkels die in de buurt liggen. Langs de vangrails zien we resten van protestborden of in ieder geval, stukken karton met teksten over "Piñera" (ons Spaans is nog niet zo goed dat we het volledig begrijpen). Gedurende de rit blijven verschillende uitgebrande gebouwen, de barricades, na smeulende hoopjes troep en graffiti teksten ons volgen tot aan het laatste stukje stad.

(Even tussendoor: op het moment van schrijven verschijnt er een prachtige ster in de ruit als aandenken van een tegemoetkomende auto).

Op de weg rijden we langs verschillende grote en kleine dorpjes en merken dat er bijna overal wel iets aan de hand is geweest. Vooral de tolhokjes hebben er in deze contrijen flink van langs gehad. Het voelt erg onwennig als we bij "Las Vegas" met een grote bocht om de 10 baanse tolpost heen rijden. In eerste instantie hebben we niets door en volgen we vooral het verkeer. Pas op het moment dat we er doorheen rijden merken we op dat alle hokjes zijn afgebrand, de camera's zijn volledig gesloopt en de slagbomen zijn  verdwenen. Scheelt in ieder geval weer een hoop gevloek en getier over de tolkosten. Kan ik me weer focussen en gaan ergeren aan het hek dat langs de gehele Ruta 5 staat. Ergens is er iemand geweest die ijverig paaltjes heeft geslagen over duizenden kilometers. Zelfs op honderen kilometers weg waar helemaal niks te vinden is. Zelfs nog geen struik. Maarja....

Het leuke van de Chileense snelwegen is dat er in elke regio kraampjes langs de weg staan met groentes, brood, kaas en andere streekproducten. Omdat het ons ook begint te kriebelen (en we al meerdere uitgebrande supermarkten langs de weg hebben gezien) stoppen we langs de weg om huisgemaakte broodjes, kaas en eieren in te slaan. De kaas in Chili is trouwens niet zoals die in Nederland. Hij is voornamelijk smakeloos met een zout randje om nog niet te beginnen over de geitenkaas variant. Maar niets wat pimento (pittige saus alla tabasco) niet op kan lossen.

De rest van de reis verloopt vrij rustig met hier en daar afgebrande tolhokjes, afgezette afritten en af en toe een verdwaalde rookpluim. Omdat Pleun naar de wc wil en Frenkie met een half glas zit, stoppen we bij het laatste tankstation voor Santiago. Het zal wel zondag zijn maar hier staat een wachtrij van hier tot ginder dus blijft het bij een  sanitaire stop. We komen Santiago nog wel in met deze tank en daar zijn genoeg tankstations. 

Santiago 20-10-2019 tot 30-10-2019

Dan komt Santiago in zicht en omdat in Santiago de enige goeie rondweg volledig tol is met camera's waarbij je je moet registreren, navigeert Google maps ons dwars door de buitenwijken van Santiago. Wel moeten we een omweg maken van het noordoosten naar het zuidwesten, maar het is het principe om tol te vermijden dat telt. Nou moet ik zeggen dat Chilenen best kunnen rijden maar het concept verkeersregels kennen ze niet. Hoe verder we de stad weer inrijden hoe uitdagender het wordt. Het vervelende is namelijk dat het gros van de stoplichten niet meer op de plaats staan waar ze horen te staan, de brandstapels weer in het straatbeeld verschijnen en omdat dit een iets armer deel van de stad lijkt te zijn, de wegen ook voor het gemak voorzien zijn van kraters. Dus volop afgeleid door de chaos om ons heen en met Pleun als topnavigator banen we ons een weg door de stad. Langzamerhand komen we op bekend terrein. Dit is niet persé een goed teken gezien we dus in het centrum zijn. We zien de Mc Donald's waar we de vorige keer WiFi hebben gepikt uitgebrand passeren, ook de Cruz Verdes lijken het zwaar te hebben gehad en overal smeulen de kampvuurtjes nog na.

In het centrum liggen verschillende pleinen, de wegen hier naartoe staan praktisch stil, automobilisten toeteren en mensen passeren ons gewapend met pannen en pollepels. De conclusie is al snel getrokken dat we niet de richting op moeten willen waar zij naartoe gaan dus aan Pleun de taak om bij praktisch elke afslag een nieuwe route uit te stippelen want waar we ook gaan er lopen mensen met pannen. 

Ondertussen zien we dat de meeste tankstations die we passeren óf mega lange files hebben (mede daardoor staat het overal lekker vast) óf leeg zijn en daardoor gesloten. Wanneer Pleun dan ook na een tankstation of vier voorstelt om dan toch maar ergens in de rij aan te sluiten is de keuze snel gemaakt. Bij het eerste tankstation staan we geruime tijd (half op het kruispunt, half bij het tankstation) te wachten tot we horen dat de diesel op is. Pleun stapt uit om te kijken of de andere pompen ook leeg zijn, terwijl Jan zijn plaats claimt en lachende ruzie maakt met andere automobilisten over zijn positie op de weg (ondertussen is er achter hem nog een auto komen staan waardoor een rijbaan op het kruispunt geblokkeerd is). Na wat rondvragen blijken alle pompen leeg te zijn, hiermee merken we het belang om te tanken zodat we in ieder geval de stad ook weer uit kunnen rijden mocht het nodig zijn. Jan wurmt zich uit de wachtrij en we gaan door naar het volgende tankstation. Terwijl we staan te wachten bij een groter tankstation verderop, zien we een dame met pionnen in de weer. De tank pompen worden één voor één afgezet met een pion om aan te geven dat de pomp leeg is. Hierdoor proppen auto's die stonden te wachten zich in een andere rij wat de chaos, waarmee de weg voor een groot deel wordt afgesloten, deste groter wordt. 

Jan besluit dat Pleun nu achter het stuur mag zitten en ervoor mag zorgen dat niemand voorkruipt terwijl hij gaat vragen of er hier nog wel diesel is. Ondertussen wordt er nog steeds flink getuterd en op pannen geslagen wat niet persé bevorderend werkt voor de stressvolle situatie, maar als grote voorstanders van de vrijheid van meningsuiting zullen we hier natuurlijk niet over klagen. Jan komt terug met het nieuws dat er nog diesel zou moeten zijn het is alleen een kwestie van afwachten of de dame met de pionnen de pion voor of achter ons plaatst. Gelukkig komt de pion achter ons waardoor Jan kan tanken, ware het niet dat er niets uit de pomp komt. De mannen achter ons leggen uit dat je eerst moet betalen bij een hokje verderop en dat dan pas de pomp aangaat. Lichtelijk chaotisch loopt Jan heen en weer, wel met een grote grijns want iedereen om hem heen probeert hem te helpen (die arme Gringo), naar het hokje omdat hij naast het pompnummer ook zijn portemonnee nodig heeft en zijn paspoort. Gezien de chaos van de situatie gaat dit niet in één keer. Gelukkig is alles goed en kunnen we Frenkie alsnog volgieten, toch wel een beetje een opluchting.

We stippelen een route uit maar wat we ook proberen, Maps Me stuurt ons telkens weer na Plaza Italia. Gezien dat het grootste plein van de stad is lijkt ons dat een bijzonder slecht idee. We besluiten ons onder te dompelen in de situatie, door langzaam te rijden en niet te mopperen terwijl we onze ogen uitkijken. Ons hostel ligt zoals al eerder gezegd op zo'n 8km van het centrum in een nette woonwijk en zelfs hier mogen we blokjes om rijden omdat er overal protestacties zijn. Wanneer we aankomen bij het hostel zetten we de auto langs de weg en ademen even diep in, we've made it! 

Parron de Colors 20-10-2019 tot 25-10-2019

Binnen de muren van het hostel heerst een kalmte, in de tv kamer staat het nieuws aan met live beelden en we horen de hele tijd de tikkende pannetjes, de toeters en de helikopters die over vliegen. Gelukkig schijnt de zon en er liggen zelfs mensen in het zwembad alsof ze rustig op vakantie zijn. Gezien we uit de woestijn komen en alles dus onder het zand zit besluiten we eerst dat het tijd is voor een snelle douche. Eigenlijk wilde we verder typen aan het blog (ja, we hadden zelf ook wel door dat we achter liepen) maar onze nieuwsgierigheid en drang naar bier leidt ons toch naar buiten. 

We doen een biertje in ogenschijnlijk één van de weinige plekken die open is. Ondertussen spreken we af hoe we het gaan doen. Gezien dit voor ons beide nieuw is maar we wel nieuwsgierig zijn spreken we af om een rondje te lopen maar wel gepaste afstand te bewaren, wanneer één van beide (hoogst waarschijnlijk Pleun) aangeeft weg te willen gaan we weg en gezien er een avond klok is ingesteld (om acht uur moet je binnen zijn, van de zotte!) Besluiten we ons hier maar aan te houden. 

Jan heeft een route uitgestippeld richting Plaza Italia. Wanneer Pleun echter mensen met pollepels op pannen ziet slaan die een andere kant op gaan, besluiten we deze toch maar te volgen. Zo belanden we op Ñuñoa, een park langs één van de hoofdwegen van de stad. Niet dat je dat nog zou zeggen. Op het moment is het een mierenhoop aan mensen die met vlaggen zwaaien, zingen, hun spandoeken ophouden en met lepels op pannen slaan. Zoals tegenwoordig overal, zijn ook de mobieltjes niet te missen die het geheel vastleggen. Niet wetende waar we precies in zijn beland, kijken we onze ogen uit. Mensen zijn duidelijk boos, dus bushokjes en prullenbakken hebben het moeten ontgelden, maar tegelijkertijd hangt er ook een sfeer van saamhorigheid. Samen komen we in opstand tegen de regering!

We zijn nieuwsgierig naar de rest van de stad en besluiten ons een weg te banen richting de hoofdweg. Hier rijden geen auto's meer dus we kunnen er midden overheen lopen. "Net een festival" grapt Jan. Langs de kant zit een dame die sjaaltjes verkoopt. We zien iedereen met een sjaaltje om hun hals rondlopen dus blijkbaar slaat het wel aan. 

Note van de redactie: om niet in herhaling te vallen maar toch een sfeerbeeld te schetsen; dag en nacht lopen er mensen rond (of staan ze op hun balkon of hangen uit het raam) met pannen en pollepels die continu hetzelfde deuntje slaan. Daarnaast hoor en zie je helikopters die laag overvliegen, deze zijn van de politie/het leger/journalisten de reactie van het volk wanneer er ééntje over vliegt is echter overal hetzelfde; gejoel en middelvingers. 

Verder door de straat zien we veel winkels die zijn geplunderd en in de fik gestoken. Opvallend genoeg zijn dit nooit de lokale zaken maar juist de wat grotere (dan wel internationale) winkels en banken. Zo lopen we langs de Pizzahut waarbij de ramen zijn ingegooid.

Daarbij zijn mensen creatief geweest in het maken van posters en lijkt de hele stad een doek te zijn voor graffiti artiesten waar leuzen als Renuncia Piñera of evade (Piñera treed af/ ontwaak, leren we later) op staan. Auto's staan na te smeulen langs de weg, waarschijnlijk niet op tijd ergens anders geparkeerd. Veel verder dan "bizar" komt ons vocabulair niet bij alles wat we zien. Alsof je door een oorlogsgebied loopt.

 

Verderop komen we bij een Shell tankstation wat volledig gesloopt en uitgebrand is. Zelfs de tankslang is meegenomen, waarschijnlijk om opgebrand te worden op één van de brandstapels. We leren al snel dat alles brandbaar is als je echt wil. Een oude bus staat er voor geparkeerd, ook deze heeft ogenschijnlijk hetzelfde lot ondergaan. De bomen worden versierd met witte linten, het duurt even voor we door hebben dat dit pinbon rolletjes zijn. Mensen van alle leeftijden hebben zich verzameld om samen protest te voeren. Hierdoor zijn hele straten gebarricadeerd. Wanneer er echter een bus langs komt rijden, maken mensen plaats zodat hij veilig kan passeren. Een raar beeld langs een uitgebrande bus.

Hoe dichter we in de buurt van Plaza Italia komen, hoe drukker het wordt. Mensen lijken overal vandaan te zijn gekomen te voet, met kinderwagens, op skateboards of op de fiets. Jan geeft aan dat zijn neus een beetje kriebelt terwijl bij Pleun de tranen over haar wangen lopen zodra we Plaza Italia oplopen.u

We zijn denk ik net een minuut op het plein wanneer de tanks ons tegemoet komen. Mensen rennen en schreeuwen. Blijkbaar wordt er traangas gespoten (vandaar dus de kriebel, dan wel de tranen). Om niet in het gedrang te komen lopen/rennen we met de stroming mee. Jan heeft gezien dat er een post van het Rode Kruis vlakbij zit en besluit daarheen te lopen. Terwijl Jan de boel een beetje in de gaten houdt ziet Pleun hoe op dat moment bij een slachtoffer op de Rode Kruis post, een kogel uit de rug wordt gehaald. Er blijkt dus niet alleen met traangas geschoten te worden maar hier en daar wordt ook met scherp geschoten op de wegrennende menigte. 

Van een afstandje zien we hoe de tanks passeren. We zijn het er al snel over eens dat we Plaza Italia vandaag verder even laten voor wat het is. Mede ook omdat we nog best een stuk terug mogen lopen en Pleun zich graag wil houden aan de avondklok. 

Terwijl we verder lopen wordt het langzaamaan donker. Hiermee veranderd de sfeer, gezien gezinnen en ouderen naar huis gaan en er steeds meer vuurtjes worden gestookt. Ter hoogte van de Mazda garage tellen we er 6(!). Waarvan de Mazda garage er niet één is. Wel zien we hoe de ruit eruit ligt en er flink gesjouwd wordt met stoelen en tafels. Het is bizar om te zien maar we begrijpen het wel. 

Verderop zien we hoe een supermarkt wordt opengebroken. Jan is nieuwsgierig en wil het van dichterbij bekijken terwijl Pleun dat absoluut niet tof vindt en liever van een afstandje toekijkt. Eigenwijs als hij is gaat hij er toch naartoe maar hij beloofd niet naar binnen te gaan (mede ook omdat er mogelijk camera's hangen). Vanaf een afstandje kijkt Pleun toe hoe met name mannen naar buiten komen met flessen drank, luiers en melkpoeder. Niet veel later komt ook Jan glunderend terug gelopen. Er werden koekjes naar buiten gegooid (die zijn natuurlijk niet veel waard en onhandig om mee te sjouwen) en hij had nu zijn eigen pakje chocolade koekjes, de rebel.

Verderop lopen we langs een privé school, netjes aangelegd met een parkje er omheen en beklad met allemaal graffiti leuzen. Wanneer we dichterbij komen zien we 3 mannen staan staren naar de witte muurtjes met teksten. Één van hen pakt een zakdoek uit zijn zak, maakt hem een beetje nat en wrijft over de teksten waardoor er rode vlekken ontstaan. Top idee wel.  Maar beetje bij beetje poetsen ze schuw de leuzen en teksten weg.

Eenmaal in het hostel besluiten we te koken en staren we de rest van de avond naar het televisie scherm om zoveel mogelijk informatie in ons op te nemen over wat er vandaag is gebeurd en wat er buiten gaande is nu de avondklok is ingegaan. 

De eigenaresse van het hostel wil ons wel nog wat meer vertellen over de reden van de protesten. In Nederland is de berichtgeving dat het om een 30 cent verhoging gaat van het metrokaartje. Er bestaat geen abonnement zoals in Nederland en ze betalen dus voor elke rit die ze maken. Dit is maar het topje van de ijsberg en de druppel die de emmer heeft laten overlopen. Wat niet verteld wordt en waar de Chilenen voor strijden is de grote ongelijkheid tussen een kleine groep super rijke elite en de rest van de bevolking. Deze elite bestaat uit grofweg zeven families die alles in privé bezit hebben en daarbij ook nog de volledige regering bekleedt. 
Ze zijn openlijk corrupt. Klein voorbeeld gaat over de huidige minister van infrastructuur welke afgelopen jaar aan de regering $100,- miljoen dollar heeft gevraagd voor zogenaamde wegwerkzaamheden maar deze uiteindelijk gebruikt heeft om privé schulden af te lossen. De huidige president is de eigenaar van de Bank of Chili en tevens een van de rijkste mensen van Chili. Van iedere transactie die gemaakt wordt, zij het salaris dat gestort wordt, boodschappen die gedaan worden of de benzine dat getankt wordt, moet er nog eens extra 10% bovenop betaalt worden aan transactiekosten. De grote supermarkten, welke allemaal nu geplunderd worden, zijn allemaal in handen van een aantal families of buitenlandse investeerders. Kleine minimarktjes worden weg geconcurreerd. Alle drogisterijen zijn in handen van deze families waaronder de Cruz Verde. Het onderwijs is geprivatiseerd en één van de duurste ter wereld. De hoofdwegen zijn geprivatiseerd net als water, electriciteit, gas, ziekenhuizen, de volledige media, de volledige infrastructuur waaronder ook de metro, tot zelfs de nationale parken aan toe. Elk stukje grond wordt verkocht of is in handen van grote, veelal mijnbouw, bedrijven. Deze zijn weer via via in bezit van de families. De prijzen van al deze producten staan gelijk aan of zijn soms zelf duurder dan in Nederland maar het gemiddelde loon van een Chileen ligt rond de €400,-. Nog niet eens gepraat over de pensioenen welke slechts 20% van het laatst verdiende loon bedragen. In Nederland zijn we inmiddels niet anders gewend dan dat alles te koop is en het woord belasting is ons niet vreemd meer, maar in Chili is het liberale kapitalistische gedachtegoed nog niet geaccepteerd en strijdt men voor een socialer stelsel. 
Punt gemaakt, de Chilenen protesteren hier al jaren voor verandering maar het is stuivertje wisselen in de regering en nu is de maat vol en voor het eerst sinds Pinocet in de jaren 80, barst de bom en ligt de focus op een duidelijk geluid maken. De jongeren generatie komt in opstand gesteund door de rest van de bevolking. Dat de protesten zich verspreiden naar andere steden heeft ook te maken met het geweld dat de politie de eerste dagen gebruikt heeft tegen de demonstranten in Santiago. Dit heeft veel woede losgemaakt waardoor andere steden steun betuigen en ook de straten op gaan.    

Als we later nog even het nieuws kijken, valt op dat de mensen van het hostel zelf alleen maar kunnen lachen om de berichtgeving. Als de vicepresident een toespraak houdt komt er gemopper want er wordt alleen maar gepraat over de plunderingen en niet over het achterliggende probleem. Spottend wordt gezegd dat van de 5 nieuwszenders er 1 of 2 nog enigszins laten zien wat er gebeurt en waarom. De rest is in handen van de overheid. Hierbij wordt er met de camera weggekeken wanneer de politie/militairen in actie komen. De focus ligt vooral op de boze en vernielende demonstranten die omgedoopt zijn tot terroristen. Daarbij is het nieuws hier niet zoals we in Nederland gewend zijn met verschillende nieuws items die kort belicht worden óf wat meer aandacht voor een bepaald onderwerp wanneer er iets belangrijks speelt zoals deze rellen. Onder nieuws wordt namelijk ook het privé leven van bepaalde voetballers verstaan of 'leuke' Instagram posts, met af en toe beelden van de rellen tussendoor.

Om het allemaal nog een stapje erger te maken verklaard de president dat het land in oorlog is en de hoogste militaire leider de volledige bevoegdheid heeft om naar eigen zinnen de onrusten te stoppen. Wie de tegenstanders zijn en tegen wie de oorlog gevoerd zou moeten worden wordt echter niet duidelijk gemaakt. We besluiten maar naar bed te gaan en met de helikopter geluiden de gehele nacht op de achtergrond vallen we in slaap.

De volgende dag lopen we weer dezelfde route. Opvallend is dat de straten brandschoon zijn. Er zijn misschien steeds minder stoplichten en bankjes, er staan meer graffiti leuzen en er zijn steeds meer kapotte ruiten, maar het enige wat nog herinnert aan de grote kampvuurtjes zijn de schroeiplekken. Alsof de plaatselijke Dar de hele nacht heeft doorgewerkt om alle onrust weg te poetsen.

In tegenstelling tot gister, komen we vandaag wel op Plaza Italia. Met name Pleun vind dit nog wat spannend terwijl Jan haar aan de hand mee neemt langs de rand van het plein. Mensen kijken ons wel een klein beetje gek aan dat we hier rondlopen, maar tegelijkertijd lijken ze het ook wel prima te vinden. Een man spreekt ons zelfs aan dat we onze foto's en video's wel op Instagram moeten delen. Dit zijn immers échte beelden van de situatie. 

Jongeren rammen met resten bank, stoplicht of prullenbak tegen de rolluiken van panden aan in de hoop de sloten te kunnen forceren en de rolluiken te openen. In sommige gevallen lukt dit en kruipt er ééntje naar binnen om medicatie naar buiten te gooien naar wie er ook maar langs loopt. Toch is de sfeer minder beangstigend dan het gister oogde. Naast dit geram staan er ook zat mensen te zingen, te slaan op pannetjes en met vlaggen te zwaaien.

Wanneer er traangas wordt gegooid vanuit de ingang van het metro station vindt Pleun het echter wel weer mooi geweest. Jan is toch nieuwsgierig en loopt wat dichterbij om te kijken wat er gaande is. Blijkbaar staan er militairen beneden bij de ingang achter het hek van de metro om te voorkomen dat mensen naar binnen komen. Gevolg is echter wel dat er van bovenaf van alles naar ze toe wordt gegooid. Als tegen reactie worden er daarom af en toe traangas bommetjes naar boven geschoten. Ogenschijnlijk een kat en muis spelletje wat nog wel even kan duren. 

We besluiten om een biertje te doen in het park om de hoek. Een biertje scoren is in deze tijd een ervaring opzich. In één van de zijstraten van Plaza Italia zit een buurtsupermarkt, maar met alle rellen en het geplunder opent deze natuurlijk niet zijn deuren terwijl hij wél winst wil maken. Hier hebben ze een oplossing voor gevonden, voor de winkel is een raamwerk aan tralies bevestigd. De eigenaar of eigenaresse van de supermarkt heeft haar deur geopend en door de tralies mag je een bestelling plaatsen die je vervolgens ook weer door de tralies gele opverd krijgt. Wederom een goede oefening voor je Spaans want zie op deze manier maar het juiste biertje te bestellen (geen Heineken). 

Eenmaal in het park zoeken we ons een plekje met uitzicht op een zijstraat die leidt naar de grote weg waar de politie zich verzameld en het volk op Plaza Italia houdt. Er is wel wat gerommel met stenen gooiende demonstranten maar het valt al met al wel mee. Denken we.... We hebben nog geen twee slokken bier genomen of we merken dat de mensen om ons heen, die hetzelfde idee hadden als ons, onrustig worden. Jan gaat eens kijken wat er aan de hand is en niet veel later vliegen de traangas bommetjes ons om de oren. Een van deze bommetjes landt voor de voeten van Pleun welke deze instinctief wegtrapt terug in de richting vanwaar ze vandaan komen. Hiervoor krijgt ze een klein applaus maar dan is het ook wel gedaan met de pret en tussen de menigte rennen we door de wolken van traangas richting de brug die ons naar de overkant van het kanaal leidt en dus helemaal aan de "foute" maar veilige kant van het plein. Aan de overkant van het plein kunnen we even op adem komen. Naast dat traangas ervoor zorgt dat je de tranen als een zee over je wangen stromen waardoor je bar weinig ziet, wordt je er namelijk ook benauwd van. Niet perse heel handig als je blind met een menigte mee rent.

Op het plein zien we dat de politie weer een charge heeft gedaan en de grote mensenmassa dijt alle uithoeken van het plein op. Deze is, zien we van een afstand, inmiddels ingesloten door de politie vanuit verschillen zijdes van het plein en logischerwijs vuren ze vanaf verschillende hoeken traangas en waterkanonnen af. De avondklok is pas om 10 uur maar de politie wil gevoelsmatig het plein leegruimen voor het donker wordt. Pleun geeft aan dat ze wel genoeg spanning voor een dag heeft gehad en dus als het weer wat bekoeld is besluiten we ons door de menigte op het plein te wurmen om maar weer eens de weg naar huis in te zetten. 

Bij de pizzahut komen we erachter dat de ingegooide ruiten pas het begin waren. Ondertussen staat de eerste verdieping in brand en word de volledige inventaris naar buiten gesjouwd. We moeten wel lachen wanneer we zien dat de pizza's op één van de vuurtjes worden gegrild. Jan is lichtelijk teleurgesteld als de pizza's op gaan in het vuur en niet nog even worden rondgedeeld. Toch begrijpen we wel dat het om het principe gaat. Al is het wat dubbel als je mensen met mega zakken raspkaas voorbij ziet lopen. Jan geeft wel nog als tip dat de Starbucks naast de Pizzahut ook nog een mooie inventaris heeft. Deze is wel aanzienlijk beter afgesloten met grote platen en heeft maar een paar ingegooide ruiten.

Als de brandweer voorbij komt, worudt net als bij de ambulances de weg vrijgemaakt waarop de brandweer de situatie bekijkt en vervolgens weer doorrijdt. Hiervoor krijgen ze een groot applaus. Met de sirenes van politie, brandweer en ambulance is het tijd om verder te lopen en sluiten we de avond af in het hostel. 

Omdat de spanning er niet minder op lijkt te worden gaan we vandaag toch maar eens kijken of het Padrón van Frenkie al klaar ligt. Het dichtsbijzijnde kantoor ligt op loopafstand van het hostel en dat komt goed uit want de metro ligt er nog steeds helemaal uit. Het is nog rustig op straat, de mensen pakken hun dagelijkse leven gewoon op, gaan boodschappen doen of naar hun werk, kletsen wat bij de buurtsuper of laten hun hond uit. Eenmaal bij het gemeentekantoor blijkt dat de afdeling die wij nodig hebben gesloten is. Er is maar één locatie die open is en die zit aan de andere kant van de stad, zo'n anderhalf uur lopen. Dat betekent de pas er in want om 14.00 sluit de boel in verband met de protesten en het is al 12.00 uur. 

We lopen inmiddels de bekende route langs de Pizzahut en andere afgebrande banken en gebouwen en volgen de weg richting Plaza Italia.

Om de route iets interessanter te maken lopen we een straat verder (de backstage om maar te zeggen) om te zien hoe de politie en militairen zich voorbereiden op hun dag. Overal zien we grote bussen staan waar de militairen in vervoerd worden, de traangas auto's staan klaar en natuurlijk ook de grote waterkanonnen staan stilletjes af te wachten op wat komen gaat. We durven echter niet te dichtbij te komen in verband met de streng kijkende zwaarbewapende mannen en dus lopen we rustig verder.i

Iets verderop lopen we voorbij een autogarage waar de monteur net z'n peuk uitdruk en ons aanspreekt. Hij vind het maar raar dat twee buitenlanders zo rustig door een zwaar bezette wijk lopen en vraagt zich af wat we eigenlijk hier doen. Jan legt netjes uit dat we naar het gemeentehuis moeten vanwege de auto en al snel zijn ze in een diepgaand gesprek over de politieke situatie. De monteur is van origine Kroaat en spreek nog vloeiend Engels. Hij geeft aan dat deze onrusten hem niet zinnen en hem herinneren aan de tijd dat Kroatië onder grote spanning leefde. De bevolking is boos en op het oog schijnt er niks te veranderen en dat geen wat ze willen veranderen, zal nog lang niet gebeuren of klaar zijn. Hoewel Pileun het gesprek interessant vindt, kent ze Jan ook wel een beetje en wijst hem op de tijd, het is niet alsof we veel speling hebben namelijk. De man begrijpt het direct en wenst ons veel succes, hij vraagt alleen waarom we geen Uber (die schijnen wel nog gewoon te rijden) hebben besteld in plaats van te lopen. We houden het in gedachten, zeggen gedag en lopen dan snel verder. 

In het zakelijk deel van de stad (de Zuidas van Santiago) lijkt het alsof er niks aan de hand is behalve dat bepaalde delen van de wijk zijn afgezet met zwaarbewapende militairen en er alleen maar zakenmensen met een pasje verder mogen. Wij moeten een flink stuk omlopen maar wat ons opvalt is dat de banken nog niet dichtgetimmerd zijn en er weinig graffiti op de muren zit. Alles is gewoon open in tegenstelling tot de wijken waar we doorheen gelopen zijn. Het is allemaal erg interessant. Jan maakt nog even ruzie met een militair wanneer de militair hem niet een straat in wil laten gaan, maar gezien we weinig tijd hebben sleurt Pleun hem weer mee en zoeken we een nieuwe route. Deze is toch redelijk snel gevonden en met nog een half uur te gaan komen we net op tijd aan bij het gemeentehuis. 

Deze is nog open maar zoals bij alles in Chili staat er een rij van hier tot ginder en is de organisatie ver te zoeken. In eerste instantie sluiten we netjes aan in de rij maar als duidelijk wordt gemaakt dat het gemeentehuis gaat sluiten loopt Jan, zoals ie wel vaker doet, blond naar de voorkant van de rij. Daar ziet hij mensen nog steeds naar binnen lopen, hij bedenkt zich geen seconde kijkt om zich heen en neemt Pleun aan de hand met hem mee naar binnen. Binnen worden we netjes geholpen bij de infobalie. De meneer legt ons uit dat we bij balie twee moeten zijn op zijn beste Engels en met een persoonlijke assistent aan ons zij lopen we richting de rij, want we snappen er helemaal niks van ;). Ook in deze rij krijgen we speciale hulp en mogen we direct doorlopen naar de enige meneer die Engels spreekt. Deze kijkt een beetje nors en heeft er duidelijk geen zin in vandaag. Binnen een paar minuten krijgen we te horen dat ons Padrón helaas nog niet klaar is en dat het zeker nog een week of 2 tot 3 kan duren óf het duurt nog tot de 31ste, dat halen we er niet helemaal uit. In verband met de huidige situatie in Chili durft hij ons in ieder geval geen concreet uitsluitsel te geven. Jammer maar helaas, niet gelukt dus dan maar rustig terug naar het centrum.

Op plaza de Armas, het centrale plein van de stad, ziet het er allemaal gezellig uit (het is een beetje als een Spaans stadsplein middenin de zomervakantie). De terrassen zijn open, overal lopen gezinnen en straatmuzikanten en levende standbeelden fleuren de boel op. Wel raar als je je bedenkt dat er drie blokken verder alweer duizenden mensen aan het demonstreren zijn. We besluiten een biertje te doen op één van de terrassen en genieten van de zon en de rust. Hier geen gefluit of joelende en trommelende mensen, alleen maar muzikanten die geld willen verdienen... En de gebruikelijke zakkenrollers die onoplettende, genietende toeristen van hun tasjes ontdoen. Gelukkig hebben we een zeer alerte ober die nog net op tijd de tas van Pleun onder de plantenbak vandaan haalt en twee op het oog (toeristen) nette mannen de huid vol scheld. We bedanken de ober voor zijn heldendaad, drinken ons bier op en lopen dan maar weer terug naar de veiligheid van Plaza Italia. 

Hier is het business as usual, demonstrerende mensen die met traangas in het gareel gehouden worden, maar er hangt wel een gezellig sfeer op het plein.

Het mooie is wel dat er overal mobiele eetkraampjes en vier/frisdrank verkopers oppoppen tussen de grote mensenmassa (waar mensen zijn valt geld te verdienen) dus een biertje is zo gescoord. We wandelen door de wijken om de schade te bekijken maar ook om de eenheid onder de mensen tot ons te nemen. Al gauw is het weer tijd om naar huis te gaan want de avondklok is naar 20.00 uur gegaan. Ze willen dat iedereen voor het donker binnen is want zoals we inmiddels begrijpen slaat dan de vlam echt in de pan en mag de politie met scherp schieten. In het hostel sluiten we de boel weer netjes af en duiken op tijd het bed in.

Één van de doelen van deze woensdag is om contant geld op te nemen want we merken dat steeds minder winkels de pinpas accepteren en alleen maar contant geld willen. Dat wordt nog een hele uitdaging want in de gehele omgeving zijn de banken óf afgesloten óf uitgebrand dus we besluiten om op de fiets door Santiago te crossen. Dit blijkt voor Pleun een hele uitdaging want fietsen is niet helemaal haar ding, vooral niet als niemand zich aan verkeersregels houdt (maar natuurlijk wel schelden en toeteren wanneer je langs rijd óf het groene stoplicht pakt terwijl zij nét door rood wilde rijden) en er geen fietspaden zijn. Met de helm op wagen we ons aan dit avontuur. Jan voelt zich als een vis in het water want je mag naar eigen inzicht fietsen waar je wil, oversteken zonder te wachten op een stoplicht (want die zijn er niet) en het voelt toch een beetje aan alsof je thuis bent zo op de fiets. Na ruim twee uur van bank naar bank gefietst te zijn, zakt de moed ons een beetje in de schoenen. Geen enkele bank is nog open of als die open is staat er een rij van minimaal 80 wachtende voor u. Met de navigatie ingesteld op een onbekende wijk fietsen we vol goede moed naar de laatste hoop. We weten inmiddels dat The bank of Chili, Santander en nog een paar chileense banken buiten werking zijn en Pleun heeft op de kaart The bank of Scotland gevonden. We komen aan bij de deur welke op slot blijkt te zitten. Wel lopen er mensen binnen dus we wachten geduldig af. Veel banken openen vanaf buiten alleen met een vingerafdruk en die van Jan blijkt niet te werken maar als  een man de deur wel open krijgt, lopen we naar binnen en tot ons grote geluk is de bank open en blijkt er nog geld in de automaat te zitten. We halen het maximale eruit, in Chili is dat zo'n €250,- (Argentinië slechts €40,- per transactie, even voor het verschil) en dan zetten we de koers weer naar huis. Ook vandaag is de avondklok om 20.00 uur dus we houden het voor gezien. 

Even over de avondklok, het heeft z'n voor en nadelen. Ergens voelt het alsof je weer terug bent op de basisschool waarbij je voor het donker thuis moest zijn en geen minuut later. Dus het gevoel gekleineerd te worden is wel aanwezig, zeker bij Jan. Gezien we een stuk van het centrum af zitten is het telkens een uitdaging om op tijd aan te lopen en onderweg niet te veel te treuzelen. Nu zullen ze niet direct om vijf over acht scherp schieten op twee blonde toeristen, maar je hoeft het ook niet uit te testen. Het voordeel daarin tegen is dat je elke avond wel op tijd terug bent in het hostel, rustig kunt koken en op tijd je bed in duikt want het heeft toch geen zin om nog ergens een barretje op te zoeken. Als toerist is het natuurlijk geen ramp, maar wetende dat de Chilenen jaren lang hebben geleefd met een avondklok is het begrijpelijk dat het voor hun gekmakend en vooral beklemmend is. In Nederland zouden we hiertegen ook protesteren als het zo ver zou komen.

Op de straten beginnen we te merken dat de mensen wel moe worden van al het gestrijd omdat de demonstraties, buiten Plaza Italia, kleiner worden. Daarbij lijkt er op sommige plekken zelfs een braderie stemming te ontstaan. Zo ligt Plaza Nuñoa vol met kleedjes waarop mensen van alles verkopen, van drinken tot completo's, sieraden en sjaaltjes want wederom, waar mensen zijn valt geld te verdienen. Gezinnen struinen gezellig langs de kleedjes terwijl anderen de straat blokkeren voor verkeer simpelweg door op de weg te gaan zitten.

We lopen terug naar de kamer om te bellen met het thuisfront en de blog over Parati af te typen. Als dat erop zit gaan we met elkaar in gesprek wat onze vervolg stap wordt. Het plan is om morgen richting Pichilemu te vertrekken om aan de kust even uit te waaien. Maar gezien het ondertussen donderdag is zijn de rellen morgen een week bezig en begint dan het weekend. In het weekend zijn meer mensen vrij dus we verwachten dat de rellen dan weer wat meer zullen oplaaien. Eigenlijk denken we hetzelfde meer geen van beide durft het werkelijk naar elkaar uit te spreken tot Pleun de stoute schoenen aantrekt. Wat nou als we nog een weekend in Santiago blijven en een hostel boeken iets dichter in de buurt van Plaza Italia. Het voelt een beetje dubbel maar beide zijn we geïntrigeerd met de situatie. We begrijpen de Chilenen en vinden het mega interessant om alle ontwikkelingen met eigen ogen te kunnen volgen vanuit het hart van de situatie. Daarbij baalt Jan dat we elke avond vroeg naar huis moeten lopen en daardoor niet zien hoe Plaza Italia ontruimt wordti. Tegelijkertijd voelt het bijna als ramptoerisme om te blijven in een stad die officieel in oorlog is. Than again, het hele land is officieel in oorlog en we mogen de grens niet over met Frenkie zonder Padrón. Zit je in zo'n geval veiliger in een kustplaats waar je geen idee hebt wat de situatie is of in het centrum waar je continu op de hoogte wordt gehouden door mensen die af en toe Engels kunnen. Een lastige keuze maar we besluiten te kijken wat de opties zijn. Wanneer we een hostel vinden in het centrum wat zowaar goedkoper is dan waar we zitten, besluiten we er toch nog een weekend aan vast te plakken.

De afgelopen dagen hebben we gemerkt dat de meeste grote supermarkten geplunderd zijn en de kleinere supermarkten hebben voornamelijk drank. Zodoende besluiten we om deze ochtend proviant in te slaan in een supermarkt die nog wel open is. Dat wil zeggen, tot twaalf uur en om binnen te komen mag je met je winkelwagen achteraan sluiten in de rij want er ligt een limiet op het aantal bezoekers dat naar binnen mag. Wanneer we eenmaal naar binnen mogen merken we dat ook deze supermarkt geplunderd is. Of het nu is gebeurd door andere Chilenen die proviant willen inslaan of plunderaars laten we in het midden maar we hebben beide nog nooit zo'n lege supermarkt gezien. Ons boodschappen lijstje laten we dan ook vrij snel links liggen en we gaan voor de houdbare producten die er nog wel liggen als spaghetti, groente uit blik en kipnoodles. Jan loopt nog te vergeefs een rondje door de supermarkt om iets vers te vinden maar kijkend naar wat er nog is mogen we hier al heel blij mee zijn. We rekenen af en besluiten nog langs de slager te gaan, die heeft sowieso nog iets van vlees als hij open is. Relatief content rijden we met ons proviant richting het volgende hostel.

La Chimba hostal 25-10-2019 30-10-2019

La Chimba ligt in een totaal andere wijk van Santiago en is bekleed met graffiti kunstwerken, op straat wordt reggae gedraaid en er zijn verschillende terrasjes. Dit terwijl het op drie blokken van Plaza Italia af ligt. Gezien we nog niet in kunnen checken, besluiten we te proeven van deze wijk onder het genot van een biertje en een korte wandeling.

Onderweg horen we dat vanmiddag de grootste protestactie plaats zal vinden op Plaza Italia. Één miljoen mensen komen vandaag in opstand. We besluiten te gaan kijken en begrijpen vrij snel dat het inderdaad ontzettend druk is.

Toch voelt het meer als een feestdag dan als een protestactie. De biertjes en jointjes vliegen rond en als sardientjes springen we mee met de zingende menigte. Zoals we vaker hebben gemerkt deze dagen is het eenheidsgevoel hier mega en iedereen lijkt dan ook een Amigo. Men deelt alles wat men heeft en zingt uit volle borst mee.

Opvallend is dat deze protestactie iedere groep die zich benadeeld voelt lijkt wakker te schudden. Waar het eerst Het Chileense volk was dat in opstand kwam, zijn het nu ook de Vegans, de Pensionadas, de feministen en de kunstwereld. Niet dat we persé een oordeel hebben over de verschillende groepen, maar het is jammer om te zien dat de Chilenen niet meer persé een eenheid vormen, maar vallen onder de verschillende groepen met een mening die gehoord mag worden. Daarnaast hebben we allebei een beetje moeite met de manier van protest. Jan heeft er bijvoorbeeld moeite mee wanneer er leuzen als 'go vegan!' staan op de ruit van een lokale slager, terwijl Pleun van binnen een beetje huilt wanneer een kerk bekliedert wordt met 'christians are pedofiles' of 'free abortions'. Zoals gezegd, we snappen het statement volledig, maar de manier waarop is ergens toch een beetje schrijnend.

De avondklok is vanavond tot 23.00 en gezien we nu dichterbij het plein zitten met ons hostel, kunnen we langer blijven. Maar ook wij voelen de dagen tellen, stiekem zijn alle indrukken toch best intensief, dus tegen die tijd liggen we alweer gestrekt in bed.

De volgende dag ontmoeten we Nick, een jongen die in hetzelfde hostel zit uit Engeland. Hij verteld over zijn reisverhalen en hoe hij een paar jaar terug van Alaska naar Mexico is gereisd, met als doel om te leven van zo min mogelijk geld. Zo heeft hij gelift aan treinwagons, sliep hij onder bruggen en legde hij uit dat wanneer je servetjes in prullenbakken in de omgeving legt, je kunt zien welk voedsel relatief vers is, gezien het bovenop het servetje ligt. Jan is volledig gefascineerd over zijn leefstijl en manier van reizen en samen fantaseren en filosoferen ze er de rest van de dag op los, terwijl Pleun de tijd neemt om wat bij te lezen (About the girl who saved the king of Sweden, zeker een aanrader!).

We namen nog in overweging om vanavond naar The Offspring te gaan, maar zoals we ergens al hadden verwacht werd het concert gecanceld, omdat het toch te gevaarlijk was (niet echt punk hoor). 

Aan het eind van de middag besluiten we te gaan kijken bij het plein, wat ineens relatief rustig oogt in vergelijking met gister.

Van een afstand kijken we hoe het plein volledig wordt ontruimd, van de vooraankondiging door een megafoon, tot het traangas en het waterkanon. Het lijkt te werken want het plein wordt inderdaad steeds leger. Waar we niet bij stil staan is dat wanneer het plein leeg is, het nog niet gedaan is.

Dus wanneer we op de brug staan te kijken, vliegen de traangas kogels ons alweer om de oren waardoor de hele menigte de brug af rent richting de grote weg, waar auto's met zo'n 50 km per uur voorbij razen. Doordat mensen in paniek zijn rennen ze blind tussen de auto's door, maar vreemd genoeg vinden er geen ongelukken plaats. Vanaf de overkant van 'de rivier' kijken we toe hoe het plein bijna leeg raakt. Hiermee is het echter nog niet klaar, want vervolgens komt de tank met traangas de brug over om ook deze straat leeg te spuiten, dus weer rennen we weg van de tanks op zoek naar de eerste beste straat waar je wel veilig staat. Verschillende locals adviseren ons om te vertrekken. Vandaag is er dan wel geen avondklok maar gezien de druk die de politie/militairen voeren oogt het niet verstandig om te blijven kijken. Jan is het hier echter niet mee eens. Voorheen konden we 's avonds niet blijven in verband met de avondklok, maar nu deze er niet meer is kunnen we wel blijven en eindelijk eens zien hoe en óf er daadwerkelijk scherp wordt geschoten wanneer het donker is. Pleun ziet dit echter niet zitten dus met tegenzin lopen we toch terug richting het hostel.

Chili is christelijk, dus tegen beter weten in lopen we nog een rondje door de stad. Zoals te verwachten is zondag een rustdag, dit geldt zelfs in tijden van protest dus de straten zijn relatief leeg. We praten wat met een zwerver dan wel leraar over de politieke toestand maar verder dan doelloos rondjes lopen komen we niet. Wél scoren we (finally!) 'casual' schoenen voor Jan. Naast wandelschoenen en slippers heeft meneer namelijk niets mee en wanneer het 20+ graden is en je veel wandelde is dat toch wat jammer. Zoals opzich wel te verwachten zijn de Chilenen niet zo groot, dus hun schoenmaat gaat ook niet verder dan maat 44/45. Maat reus zit daar niet bij. Na verschillende winkels af te zijn gegaan krijgen we via via een tip van een schoenenzaak die mogelijk wel maat reus heeft. Daar hebben we dan ook direct beet de keuze is alleen niet zo groot dus het is een lage schoen met een elastiek als sluiting, een hoge schoen met elastiek als sluiting of een gymschoen. Pleun twijfelt wat maar Jan is helemaal content met de lage schoen dus missie geslaagd. Op de markt kopen we nog wat veters voor het geval dat het elastiek met Jan's suplesse knapt. Daarnaast horen we dat er morgen een optocht is onder leiding van de kunstenaars naar het paleis. Maar helaas, morgen zouden we écht doorgaan richting Pichilemu.

Wanneer we de volgende dag onze spullen inpakken is Jan wat aan het mokken. Pleun begrijpt niet zo goed waarom, tot de aap uit de mouw komt. Jan wil de optocht van de kunstenaars nog mee maken. Daarbij geeft hij als smoes dat we vandaag net zo goed kunnen kijken hoe het Padrón er nu voor staat, voor hetzelfde geld is er een wonder gebeurd en ligt het toch al klaar. Het is niet zo dat Pleun niet wil blijven, of dat we een tijdlimiet hebben, maar het ziet er niet uit alsof deze situatie snel voorbij is. Zodoende stellen we een deadline. We kijken of we überhaupt nog bij kunnen boeken en blijven tot maximaal woensdag. Anders blijft er een reden komen om toch langer te blijven. Hoewel dit mega interessant is, misschien niet helemaal de insteek van de reis. 

Niet geheel onverwacht kunnen we langer blijven, dus boeken we twee nachten bij en gaan richting het Civiel de registro. In plaats van aan te sluiten achteraan de rij, haalt Jan dezelfde truck uit en de man aan de informatiebalie is aangenaam verrast wanneer hij ons wederom ziet. We leggen de situatie nogmaals uit en hij komt tot de conclusie dat dit wel heel lang duurt. Zodoende worden we wederom door een dame meegenomen, maar deze keer naar een heel ander bureau. We komen uit bij een dame die helaas geen Engels kan, maar wel vriendelijk lacht en als we het herhaaldelijk vriendelijk vragen, langzaam in het Spaans kan uitleggen wat de situatie is. Blijkbaar is onze aanvraag in eerste instantie al blijven liggen, waardoor hij twee weken vertraging heeft opgelopen en nu met de rellen lijkt hij helemaal verloren te zijn. Gelukkig maakt ze er een spoedverzoek van. Hoe snel we hem nu gaan ontvangen blijft nog een misterie, maar ze stelt wel een document voor ons op dat bevestigd dat we de auto hebben gekocht en op tijd de aanvraag hebben gedaan voor een Padrón. Ze zet er nog een paar stempels op (daar houden Chilenen blijkbaar enorm van) en ze legt uit dat we dit document kunnen laten zien wanneer we staande worden gehouden. Eigenlijk hebben we dus niets, maar het is toch fijn om nog een 'officieel' document te kunnen laten zien met stempels, mocht erom gevraagd worden.

We lopen terug richting Plaza Italia waar het vol staat met creatievelingen. Dit is met name terug te zien aan de protestborden die grafisch goed vorm gegeven zijn, de alternatieve outfits, de geur van jointjes en bier én de puntzakken friet! (niet zomaar friet, het is versierd met kaas, spek, uitjes en merkèn mayonaise) Jan is direct geïnteresseerd en volgt de meute naar een kleine zaak waar ze puntzakken friet verkopen met alles erop en eraan. Als Nederlanders natuurlijk een must om toch even te proeven. Zodra de puntzak leeg is, blijkt de optocht ook gestart te zijn. 

We volgen de menigte door de straten waar we de afgelopen week niet door durfde (Pleun ten minste) gezien de tanks hier te wachten stonden tot ze aan de slag mochten om Plaza Italia leeg te ruimen. Langs de weg raken we gefascineerd door de pamfletten aan de muur die met de dag creatiever lijken te worden.

Daarnaast staan er posters met vermiste dan wel vermoorde mensen, ogenschijnlijk ontvoerd en vermoord door de politie. Dat is tenminste wat we van Chilenen te horen krijgen. Wat er precies gaande is weten we niet, maar het klinkt niet als een frisse boel.

We volgen de optocht tot we aankomen bij een parkje. Hier lijkt de mars te stagneren en de mensen hopen zich weer gezellig met elkaar op.

 

Enkele tientallen meters verder op, aan de frontlinie zo lijkt het, is het minder gezellig. Het staat bijna zwart van de rook, en we horen verschillende knallen. Ook zien we hier en daar vlammen door de wolken heen en vliegen zo nu en dan de traangasbommetjes ons om de oren. We blijven op een afstandje toekijken, Jan wordt namelijk weer erg nieuwsgierig.   

De volgende dag horen we dat de militairen de optocht op het kruispunt hebben opgewacht. De straat richting het paleis was volledig afgezet (dit is één van de grote doorgaande wegen) maar de menigte was het hier niet mee eens. Om de stoet af te schrikken werden weer de gebruikelijke traangas en waterkanonnen ingezet. Echter bleef het hier niet bij en schijnt er ook met scherp geschoten te zijn waardoor mensen in paniek alle kanten opgerend zijn waaronder het winkelcentrum dat nog geopend was. Binnen de kortste keren vatte het pand vlam en is het volledig uitgebrand met een hoop mensen er nog in. Hoeveel gewonden er zijn gevallen werd niet duidelijk maar de overheid geeft aan dat het overmacht was, op straat wordt echter gespeculeerd van een vooropgezet plan. 

Ondertussen komen de tanks langzaamaan dichterbij het pleintje waar wij staan. Wanneer er steeds meer mensen beginnen te rennen besluiten wij hetzelfde te doen terwijl de traangas kogels langs ons vliegen. Zodra we pak en beet een kilometer verder zijn is het al rustiger, de tanks zijn tijdelijk uit beeld en mensen staan zelfs nog enthousiast muziek te maken op straat. Verrassend want Pleun die op dat moment 2 maanden gestopt is met roken heeft het gevoel alsof ze net een pakje weg heeft getikt wanneer ze door de rook loopt die de straten beslaat. Hier blazen ze op instrumenten alsof er geen vuiltje in de lucht hangt.

Onderweg verbazen we ons lichtelijk over de standbeelden van ogenschijnlijk belangrijke personen uit de Chileense geschiedenis, die beklad zijn met graffiti.

 

Op Plaza Italia is het ondertussen een stuk rustiger nu al het volk zich heeft verspreid door de stad. Toch babbelen we wat en blijven we op het plein om te kijken hoe de tanks het plein wederom ontruimen.

We lachen wanneer we twee straten verder van het plein, onderweg naar het hostel, lastig worden gevallen door proppers die ons naar binnen willen lokken. Wanneer ze ons aanspreken krijgen ze namelijk een lading traangas binnen (een wolk die ons volgt) waardoor ze beginnen te huilen en te hoesten. Ook een manier om er vanaf te komen. We lopen al napratend nog een rondje door de wijk. Bizar wat we tot nu toe allemaal hebben mogen zien. Het was een goede keuze om langer te blijven en zo alles vanuit het centrum te kunnen volgen, ergens zouden we dit nog best wel even vol kunnen houden maar we zijn ook moe. Je hebt de hele dag door zoveel indrukken, je bent telkens op je hoede en stiekem loop je nog best wel wat op een ronde dag. Daarbij is Pleun ondertussen wel klaar met het traangas. Je moet bedenken dat traangas poeder is, wat net boven je hoofd wordt gelost en wat dus beland in je haar (tenzij je Jan Kuijs bent want dan ben je te lang voor de Chilenen en heb je geregeld het geluk dat het poeder niet boven je neus komt). Hoe vaak je je haar ook wast het poeder zit overal, hierdoor kan het dus zomaar zijn dat je een week later nog 's nachts wakker wordt omdat je brandende ogen hebt omdat er ergens toch nog iets in je haar of op je kleding zat. Anyways we maken er nog één onvergetelijke dag van.

We zijn 's ochtends al op tijd op pad om te kijken wat nu precies de schade is van gister. We hebben in het hostel gehoord wat er precies is gebeurd rondom het winkelcentrum en gezien de overheid ervoor zorgt dat alles de volgende dag weer is opgepoetst, zijn we benieuwd hoe het er nu uitziet. Onze eerste stop is het Palacio de La Moneda of ten minste dat was de bedoeling. We zien al snel dat de straat hiernaar toe volledig is afgezet en wordt beveiligd door militairen. Vanmiddag is er wederom een protestmars dus ze nemen het zekere voor het onzekere. Voor ons betekent dit een mooie omweg. Wat ook wel interessant is want nu komen we weer langs de 'zuidas'. Hier is gister ook huisgehouden, te ruiken aan de restjes traangas in de lucht. Daarnaast worden de winkels hermetisch afgesloten (de lasser is momenteel de lachende derde want iedere winkel wil zijn zaak dicht gelast hebben met ijzeren platen en spijlen zodat niemand meer binnenkomt tot de situatie voorbij is).

De mensen op straat lopen echter alsof het de normaalste zaak van de wereld is. In mantelpakjes of pakken, met hakken of een koffertje ze stappen zonder moeite met hun Starbucks beker over de laatste restjes kampvuur heen.

Van een afstand zien we al dat er weinig nog op te poetsen valt aan het winkelcentrum. Groepen mensen staan verslagen te kijken naar de schade die is aangericht aan het uitgebrande gebouw. Sommige winkeliers lopen nog naar binnen en naar buiten om te kijken of er nog iets uit de smeulende resten gevist kan worden wat nog iets van waarde heeft. 

Ondertussen zien we de eerste mensen met sjaaltjes en vlaggen al richting Plaza Italia lopen. Daarnaast worden er kleedjes gespreid op de stoep met mensen die nog wat proberen te verkopen. Af en toe zie je een berg sokken liggen in random maten, waarvan je vermoed dat dit de oogst is uit een Ripley (een warenhuis) die afgelopen week is geplunderd maar dat laten we in het midden. De wegen staan alweer vast met auto's waardoor je op de hoofdweg zonder moeite kunt lopen.

Daarbij zien we de eerste zaken met blaadjes op rolluiken. De tekst luidt dat dit een familiebedrijf uit de regio is, dus de vriendelijke vraag om deze niet te plunderen. Verder staan ze volledig achter de protesten en wensen ze iedereen veel succes. Schrijnend dat het nodig is, maar wel een slimme oplossing.

Plaza Italia stroomt langzaamaan weer vol en het is wachten tot we weer mogen gaan lopen. De sfeer is vandaag net wat anders dan gister. Je merkt dat mensen steeds bozer worden zeker na wat er gister in het winkelcentrum is gebeurd. 

Daarbij heeft Piñera afgelopen week een aantal 'concessies' gedaan. Zo is het land officieel niet meer in oorlog, is er geen avondklok meer én is het percentage pensioen omhoog gegaan  (dat dit nu 25% is van het laatst verdiende loon i.p.v. 20% wordt echter nergens vermeld. Daarbij geldt dit alleen voor de laagste loon groep). De pers brengt naar buiten dat Piñera grote concessies heeft gepleegd en zelfs de Nederlandse media schrijft nog steeds over de schade die het volk aanricht in de vorm van plunderingen en vernielingen. Niet gek dat het volk steeds kwader wordt want dit zijn minimale stappen.

Het overgrote deel van de mensen protesteert zoals alle andere dagen, met spandoeken, liederen, protestborden en pannen waar anderen de tegels uit de straat halen om ze te deponeren tegen onder andere het politiebureau.

De strijd tussen de politie voor de ingang van de metro en de jongeren die stenen (en wat ze dan ook kunnen vinden) gooien gaat gestaag door en ook bouwplaatsen worden van hun materialen ontdaan. Metalen platen die gevonden worden, worden gebruikt als schild maar verkeersborden werken ook. 

We lopen met de optocht mee tot het park waar we gister zijn omgedraaid. We staan er maar kort voor de tanks voorbij komen en in het wilde weg traangas schieten.

Het vervelende is alleen dat ze nu van drie kanten komen waardoor je nog maar twee opties over houd. Óf de stad in wetende dat daar gewapende poppetjes (a.k.a. flexibel lopende militairen) staan óf richting de weg. Hand in hand rennen we richting de weg. Deze weg blijkt echter groter te zijn dan we hadden geschat en heeft twee richtingen. Jan rent in eerste instantie naar rechts richting de tunnel tot ook daar rook vandaan komt. Vanuit de andere kant van de tunnel schieten ze blijkbaar ook, terwijl daar auto's nog rustig 50km/u rijden. Zodoende rennen we naar links tot we bij een park aankomen waar mensen nog rustig picknicken. Hier gaan we zitten om bij te komen. Pleun geeft aan dat ze de traangas kogels wel heeft geproefd, zien vliegen en weg getrapt heeft, maar eigenlijk nooit heeft gezien hoe ze er nu werkelijk uitzien. Lossen ze op en van wat voor materiaal zijn ze eigenlijk gemaakt. Jan legt uit hoe ze eruit zien en gezien we weten waar er een paar zijn geland besluiten we terug te lopen naar het park waar we net nog vandaan zijn gevlucht. Aan de overkant van het park vinden we in deu goot inderdaad twee lege hulzen. Mooi souvenirtje.

Wanneer er weer traangas kogels onze kant op vliegen (die krengen komen telkens toch verder dan je schat) rennen we terug naar het park waar we ons veilig voelde. Het is mooi geweest. Via de 'zuidas' lopen we terug richting Plaza Italia. Onderweg zien we meiden die hun lijden in een fontein verwoorden in de vorm van een dans.

Daarnaast zijn er meer mensen de stad in gevlucht, zodoende lopen er meerdere militairen rond en is er ook meer onrust. Verschillende winkels worden geplunderd en de angst speelt dat zelfs Plaza de Armas eraan moet gaan geloven. Dit blijkt echter loos alarm.

Op Plaza Italia gaan de protesten rustig verder zoals we gewend zijn. Hier lopen we tot de ontruiming rond.

En onder begeleiding van de laatste traangas kogels lopen we terug naar het hostel. Frenkie heeft het deze week misschien nog wel het zwaarst van ons alle gehad. Vanaf het moment dat we in het centrum zijn neergestreken heeft hij schuil geboden aan ongestelde plassende damens, kotsende mensen, is hij voorzien van een kleine tatoeage en heeft hij een hoofdmassage gekregen van iemand die over hem heen heeft gelopen. Echter heeft hij wel elke avond privé bewaking gekregen van de lokale "parkeerwachter" waar Jan elke dag mee mocht onderhandelen over de prijs :)

Met een dubbel gevoel laten we Santiago een dag later achter om onze reis te vervolgen. Dag stad van de protesten. Succes!